Wat is rouw? Of is het rauw?
Een mooie omschrijving die ik ooit las: ”rouw is alles waar je waarde aan toekent en wat je hebt verloren”.
Een gevolg van rouw is een buitengewoon rauwe pijn. Een pijn die zich niet laat verstoppen. Je kunt het een tijdlang negeren, soms zelfs heel erg lang, maar er komt een moment dat je hier iets mee moet. Rouw laat zich niet onbeperkt opzij zetten.
Zoals die strandbal onder water, waar ik in een eerder bericht over schreef.
Waarom wij doen wat we doen als het om rouwen gaat
Verschillende factoren in onze geschiedenis en huidige maatschappij hebben er voor gezorgd dat we weinig aandacht besteden aan rouw. Misschien wel aan ons gevoel in zijn algemeenheid.
Nog niet zo lang geleden droegen mensen in de rouw een rouwband of zwarte kleding. Dat gaf een duidelijk signaal af aan de omgeving dat er iets ingrijpends gebeurd was en er werd dan rekening mee gehouden. Na de Tweede Wereldoorlog is het uitdragen van rouw echter snel gestopt.
Zoals hierboven al even aangehaald, is niet voelen maar doen een prachtig en zeer efficiënt maatschappelijk coping mechanisme geweest na de oorlog. Te veel niet te bevatten trauma en geen manier weten hoe hier mee om te gaan. Bovendien moest er verdorie gewoon letterlijk en figuurlijk een nieuw bestaan opgebouwd worden! Tijd om stil te staan bij immense pijn was er gewoonweg niet.
De ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’ mentaliteit. Geen aandacht op jezelf vestigen, je kop niet boven het maaiveld uitsteken. Onze Calvinistische inborst. De wijze waarop in de vorige decennia gedacht werd over rouwverwerking.
En in het geval van verlies tijdens de zwangerschap of vlak na de geboorte, de manier waarop onze moeders en oma’s geleerd hebben hiermee om te gaan. Niet meer over praten was het advies van de artsen. En zo snel mogelijk weer zwanger worden.
Al deze overtuigingen en ervaringen zitten ingebed in onze cultuur en onze families. Met alle (systemische) gevolgen van dien.
Daarnaast is onze maatschappij tegenwoordig heel erg prestatiegericht.
We rennen en vliegen maar door. Op het werk, maar ook privé 'moeten' we heel erg veel.
En het moet vooral allemaal leuk zijn, je deelt alleen de leuke dingen op social media. En als het even niet leuk is, dan denk je het om. Niks mis mee hoor met omdenken, begrijp me niet verkeerd. Maar als het doorslaat ontstaat ‘toxic positivity’; niet meer stilstaan bij of rouwen om iets wat niet leuk of oké is, maar direct overgaan op wat je er uit kunt halen – slaan we toch de plank flink mis.
En dan heb je nog de factor mens. Of je wil of niet, je bent en blijft een kuddedier. En als de rest van de kudde niet laat zien dat rouw een onderdeel van het leven is, dan doe jij dat ook maar niet.
Onze maatschappij kent ook nog eens de nodige obstakels als het gaat om de onderwerpen waaróver je ‘mag’ rouwen. Zo is rouwen om verlies in de (prille) zwangerschap een hele spannende.
Neem een miskraam. Vervelend, maar het gebeurd zo vaak. Als je lichamelijk herstelt bent verwacht men dat je je dagelijkse leven weer oppakt als daarvoor. Ach, je weet in ieder geval dat je zwanger kan worden, volgende keer beter!
Een abortus. Daar heb je toch zelf voor gekozen? Had je maar voorzichtiger moeten zijn!
Ongewenst kinderloos. Niemand die het ziet, niemand die er naar vraagt. Wat lekker joh, al die vrijheid!
Niet echt een lekkere energie om je verdriet te delen hè?
Maak rouw bespreekbaar
Ook ik ben een product van deze visie op rouwen over wel en niet geaccepteerde onderwerpen in onze maatschappij. Ook ik heb van heel dichtbij meegemaakt dat er weinig ruimte is voor rouw. Dat de leedmeetlat er even bij gepakt werd en keurig werd opgesomd wat nog veel erger was dan mijn ervaringen en daarbij behorende gevoelens. “Je zal maar [zelf in te vullen…], dat is pas erg.” En dan de oorverdovende stilte. Als we er niet over praten, dan is het er niet. Ofzo.
Je moet je sterk houden en weer doorgaan. Liefst alsof er niks gebeurd is, anders maak je het voor anderen alleen maar ongemakkelijk.
Rouw is ongemakkelijk. Voor anderen. Alleen al er over lezen maakt dat veel mensen automatisch denken: “nou, nou, zo erg is het allemaal niet.”
Helaas is rouw dus nog niet zo bespreekbaar. Maar stap voor stap vertoont deze manier van met rouw omgaan steeds meer barstjes. De kennis van nu maakt dat via verschillende kanalen meer openheid komt over de invloed van rouw en de beste manier om hier mee om te gaan. En dat is openheid en aandacht voor het verdriet.
Geef rouw de aandacht die het verdient
Aandacht maakt alles mooier. En dat geldt ook voor een rouwproces.
Het uiteindelijke doel van een rouwproces is de rauwe pijn verwerken. Het verdriet verweven in je dagelijks leven.
Waardoor het je niet meer ineens overvalt. Of je vleugellam maakt en je geen beslissingen meer durft te nemen. Zodat je weer gewoon kan werken en aandacht kan hebben in het hier en nu.
Daar bestaat geen tijdpad voor.
En voor de omgeving: luisteren alleen al helpt. Zonder oordeel, maar met aandacht en nieuwsgierigheid. En als je je geen raad weet, zeg dát dan. Ook dat is al enorm helpend.
Wees niet bang dat als je er naar vraagt, er een drama ontstaat wat niet meer stopt. Is namelijk niet zo. En als het wel even een snotterige huilbui triggert: dat luisterende oor, een zakdoek en een glas water doet wonderen.
Rouwen om verlies in je zwangerschap is niet alleen verdriet om de zwangerschap of het ongekende kindje. Het is het ook het verlies van een toekomst, samen met dat kindje.
Ik help je graag om krachtig te herstellen van dit verlies en je toekomstbeeld weer helder te krijgen. Zodat jij met vertrouwen je pad weer kan vervolgen.
Wil je hier meer over weten? Stuur me een bericht, bel of app me op 06-81187865, mail naar info@mariposacoaching.nl of kijk op www.mariposacoaching.nl